Kanters Special Products produceert aanvullende diervoeders en dieetvoeders, die worden ingezet via het drinkwater van varkens, pluimvee en rundvee. De wetgeving voor dit soort diervoeders werkt net even anders dan voor volledige rantsoenen. Dit is niet bij iedereen bekend, en we krijgen dan ook regelmatig vragen krijgen vanuit de markt of het nog wel is toegestaan om bepaalde stoffen via het drinkwater in te zetten.
Want hoeveel koper, zink of vitamine A mag een dier nou daadwerkelijk binnen krijgen? Is daar nog wel ruimte voor bovenop het totale rantsoen? En mag het wel via drinkwater? Om hier meer duidelijkheid over te verschaffen, nemen we u mee in de Europese diervoederwetgeving.
Aanvullend vs. volledig diervoeder
Het begint allemaal met het verschil tussen een volledig diervoeder en een aanvullend diervoeder, beschreven in Europese Verordening EG 767/2009. Volledige diervoeders zijn “toereikend als dagrantsoen”. Het dier kan hier volledig op functioneren, zonder last te krijgen van tekorten of overdoses. Aanvullende diervoeders bevatten juist hoge gehalten aan bepaalde stoffen, maar zijn alleen toereikend als dagrantsoen in combinatie met andere voeders.
Zowel aanvullende als volledige diervoeders zijn opgebouwd uit twee of meer voedermiddelen en kunnen daarnaast toevoegingsmiddelen bevatten. Toevoegingsmiddelen, zoals zuren, vitaminen en sporenelementen, kunnen aan een voeder worden toegevoegd om bijv. beter te kunnen voldoen aan de behoeften van het dier, of om de eigenschappen van het voeder gunstig te beïnvloeden (EG 1831/2003). De meeste toevoegingsmiddelen mogen niet rechtstreeks worden ingezet via het drinkwater. Dit mag echter wel als ze eerst worden verwerkt in een aanvullend of volledig diervoeder, zolang verder wordt voldaan aan de geldende Europese wetgevingen.
EG 767/2009 (artikel 8, lid 1) zegt hierover dat aanvullende diervoeders geen toevoegingsmiddelen mogen bevatten in gehalten van meer dan 100 maal het maximaal toegestane gehalte in volledige diervoeders. Dit betekent dus dat een aanvullend diervoeder wel tót 100 maal meer van een bepaald ingrediënt mag bevatten dan een volledig voeder. Het 100 maal hogere gehalte is wel alleen van toepassing op het pure (geconcentreerde) product. Het etiket van zo’n product moet vervolgens de juiste verdunning aangeven, zodat het gevoerde mengsel niet méér toevoegingsmiddelen bevat dan maximaal voor volledig diervoeder is vastgesteld
(EG 1831/2003, bijlage IV, punt 3).
Dieetvoeders
Een uitzondering hierop zijn de dieetvoeders, die worden ingezet voor een specifiek voedingsdoel, zoals omschreven in EU 2020/354. Deze producten mogen wel meer dan 100 maal het maximaal toegestane gehalte in volledige diervoeders bevatten, zolang de uiteindelijke dosering er ook hier voor zorgt dat het maximaal gehalte voor volledige voeders niet wordt overschreden. Hoe ver de gehalten in dieetvoeders verhoogd mochten worden, was in eerste instantie niet vastgelegd (EG 2008/38). Eind 2020 is de vernieuwde versie van deze wetgeving ingegaan, waarin wel een maximum genoemd wordt (EU 2020/354, Bijlage A, punt 11). Dieetvoeders worden nu voor specifieke voedingsdoelen gelimiteerd op 500 maal het maximaal toegestane gehalte in volledige diervoeders. Ter overbrugging is het nog toegestaan om voorraden met hogere gehalten op te maken en te verkopen tot 22 maart 2022. Voor Kanters is deze wetgeving van toepassing op de producten uit de Intesti-lijn, die geclassificeerd zijn als dieetvoeder. Voor 22 maart 2022 (maar waarschijnlijk al eerder) zullen wij vernieuwde versies van deze producten introduceren.
Vitaminen
Ook voor de vitaminen blijven we bij de toevoegingsmiddelen. In Europa zijn vitaminen A en D in diervoeding gelimiteerd, omdat deze het snelst problemen kunnen veroorzaken bij verkeerd doseren. Volgens EU 2015/724 (overweging 6) mag vitamine A zelfs helemaal niet rechtstreeks via het drinkwater worden toegediend. Maar in diezelfde overweging wordt ook gezegd dat dit verbod niet geldt voor toevoegingsmiddelen in voeders die vervolgens via het water worden toegediend. Kanters produceert aanvullende diervoeders, waaraan toevoegingsmiddelen (waaronder vitamine A) worden toegevoegd, die worden ingezet op drinkwater. Volledig binnen de kaders van de wetgeving dus. Ook hier gelden verder de “100 maal”- en “500 maal”-regels wat betreft maximale gehalten.
Hoe gaat kanters hier mee om?
Voor alle nutriënten met een wettelijk maximum geldt dat het totale rantsoen onder dit maximum moet blijven. Zo’n totaal rantsoen bestaat vaak uit meerdere onderdelen, zoals granen, kuil, bijproducten, brok, maar óók drinkwater. De nutritionist rekent dit totale rantsoen op zo’n manier door, dat aan alle behoeften van het dier voldaan wordt en de wettelijke maximale gehalten niet worden overschreden. Vaak blijft hier nog wat ruimte over. Kanters heeft daarom een eigen rekentool ontwikkeld, waarin het verschil tussen het totale rantsoen en de maximaal toegestane gehalten van bijv. koper en zink kan worden uitgerekend. Dit gat kan vervolgens worden opgevuld met drinkwaterproducten van Kanters. Is het maximum voor bijvoorbeeld koper en zink al bereikt? Dan kiezen we een passend product zónder deze mineralen uit ons assortiment. Zo levert Kanters altijd een bedrijfsspecifiek advies en kan rekening worden gehouden met alle maximaal toegestane gehalten. Wilt u hier meer informatie over, of twijfelt u over de dosering van uw producten? Neem dan zeker eens contact met ons op!
Rekenvoorbeeld
- Het maximale gehalte koper in het totale rantsoen van pluimvee is 25 mg/kg (EG 1334/2003).\
- Omdat Kanters aanvullende diervoeders levert, mag het maximale gehalte koper in onze aanvullende diervoeders dus 100 x 25 = 2.500 mg/kg zijn.
- Het product Intesti-Flora heeft daar bovenop een toepassing als dieetvoeder. Tot maart 2022 mag het kopergehalte dus hoger dan 2.500 mg/kg zijn, zonder een benoemd maximum. ***Let op: vanaf maart 2022 wordt het maximale kopergehalte teruggebracht naar 500 x 25 mg/kg = 12.500 mg/kg***
- Intesti-Flora bevat nu 54 gram koper per kilogram product, dit is gelijk aan 54.000 mg/kg. We gaan er hier voor het gemak even van uit dat 1 L product ook 1 kg weegt, in werkelijkheid zit hier een klein verschil in.
- Bij een verdunning van 2160x (gelijk aan 462 mL product per 1000 liter drinkwater) komen we terug bij het maximale gehalte van volledig diervoeder (25 mg/kg).
- Het etiket van Kanters geeft echter een standaard dosering aan van 25-100 mL per 1000 liter drinkwater. In specifieke gevallen kan de dosering verhoogd worden naar max. 400 mL per 1000 liter water. Kanters blijft dus in alle gevallen onder het maximale gehalte voor volledig diervoeder.
- De dosering wordt uiteindelijk afgestemd op de hoeveelheid ruimte die het totale rantsoen nog geeft op het gebied van koper en evt. andere gelimiteerde voedingsstoffen in Intesti-Flora (zoals zink).
