Iedere boer herkent het, kuikens of hennen die niet genoeg willen eten op een warme zomerdag. Ze beginnen met hijgen, spreiden hun vleugels en zoeken koele plekken op in de stal. De productieparameters dalen en in extreme situaties van hittestress of aan langere tijd van blootstelling, is een verhoogde uitval waarneembaar. Kanters heeft Aeroforte ontwikkelt om verlichting te kunnen geven in tijden van hittestress.
Thermoneutrale zone
Tijdens warme periodes ondervinden niet alleen mensen problemen met de hitte, ook dieren hebben hier last van. Een dier heeft een minimum en maximum temperatuur waarin zij hun lichaamstemperatuur constant kunnen houden en waarin de voeropname wordt gemaximaliseerd en de voerconversie optimaal is.
Dit heet de thermoneutrale zone. De thermoneutrale zone van een vleeskuiken, leghen of moederdier is respectievelijk tussen de 18-25 °C, 18-35 °C en 18-24 °C, afhankelijk van leeftijd, ras en luchtvochtigheid. Echter, wanneer de temperatuur stijgt, zeker in combinatie met een hoge luchtvochtigheid, zijn dieren niet langer in staat om hun lichaamstemperatuur te handhaven. Dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid en de productie. Dit principe is van toepassing op alle dieren. Pluimvee is echter zeer gevoelig voor hittestress. De schadelijke gevolgen van hittestress bij vleeskuikens, leghennen en moederdieren variëren van verlaagde voeropname, verhoogde wateropname tot een reductie van technische resultaten; verlaagde groei, verlaagde eiproductie en -kwaliteit.
Fysiologische aspecten van hittestress
Wanneer de bovenste kritieke temperatuur (zie figuur 1) is overschreden, gaat een kip hijgen om warmte te verliezen, aangezien een kip niet in staat is om te zweten. Een andere manier om warmte kwijt te raken is door contact te maken met oppervlakken die koeler zijn dan de kip zelf en door het spreiden van de vleugels voor het vergroten van het lichaamsoppervlak. Wanneer de temperatuur stijgt, stijgt ook de ademhalingsfrequentie, resulterend in een verhoogde afgifte van CO2Â en een stijging van bloedplasma pH (respiratoire alkalose).
Hierdoor ontstaat een overmaat van bicarbonaat in het bloed en een verhoogde elektrolyten balans, waardoor de technische resultaten negatief worden beïnvloed. Daarnaast wordt het immuunsysteem gealarmeerd en verhoogt hittestress het aantal vrije radicalen in het lichaam en ontstaat een hogere behoefte aan antioxidanten. De stijging van vrije radicale heeft negatieve invloed op het gehalte vitamines en mineralen zoals vitamine A, C, E en zink. Bij hittestress zijn vogels niet in staat om antioxidanten aan te maken. Gezien het feit dat antioxidanten bij stress afnemen, is de toevoeging van antioxidanten aan pluimveediëten essentieel.
Om de nadelige gevolgen van hittestress te kunnen aanpakken worden plantaardige extracten, zoals sommige essentiële oliën die antioxidanten bevatten, gebruikt. Pepermunt en het actieve ingrediënt in eucalyptus 1,8-cineol hebben bewezen antioxiderende eigenschappen te hebben, die vleeskuikens ondersteunen tijdens hittestress.
Verkoelend effect
Naast de antioxidanten eigenschappen van pepermunt, menthol en eucalyptus, geven deze essentiële oliën ook een verkoelend effect. Dit effect wordt veroorzaakt door de stimulatie van sensorische koude receptoren van orale slijmvliezen, die de trigeminus zenuw activeren. De verkoelende sensatie door de toevoeging van essentiële oliën door het drinkwater of via een verneveling systeem worden gedragingen gerelateerd aan hittestress, zoals hijgen en vleugels spreiden, minder getoond. Dit effect kan worden geïnterpreteerd als een verbetering van het dierwelzijn.
Aeroforte
Kanters heeft Aeroforte ontwikkeld, een vloeibaar mengsel dat eucalyptus, pepermunt en menthol bevat. Het product kan zowel door drinkwater als via een vernevelingsinstallatie in de stal worden gebruikt. De toepassing van essentiële oliën is eenvoudig, effectief en kan het welzijn van pluimvee ondersteunen.
